Sağcı Rasyonalizm ve Yoksulluğu Sona Erdirmek Maksadıyla Genetik Teknolojileri Kullanmak-Efektif Altruizm
Bu yazı Şevket Kurt’un sayfasındaki Sağcı Rasyonalizm ve Yoksulluğu Sona Erdirmek Maksadıyla Genetik Teknolojileri Kullanmak-Efektif Altruizm yazılarının birleştirilmesiyle oluşturulmuştur.
Sağcı Rasyonalizm
Ives Parr, parrhesia.co isimli websitesinde Parrhesia isimli blogu yazan, yaratıcı fikirlere sahip genetik teknolojiler konusunda çalışma yapan bir bloggerdı. Sebebini bilmediğim bir neden yüzünden blogunu kapattı ve eski yazılarına erişilemiyor.
Sağcı Rasyonalizm, Ives’in ortaya attığı bir kavram. Bu kavram akıl ve bilim ölçütünden geçirilen yeni sağ fikirlerin tek bir ideoloji çatısı altında toplanması çabasına dayanıyor. Solculardaki analitik marksizm gibi makul akımlara karşılık bu tarz kavramların ileri sürülmesi oldukça faydalı. Ülkemizde de sayıları az olsa da benzer çalışmalar yapan insanlar mevcut. Bahadırhan Dinçaslan, Seküler Milliyetçilik isimli iki ciltlik bir eser kaleme aldı, bu faydalı kitapları okumanızı tavsiye ederim.
Konuya dönecek olursak Ives’in bu yazısının kaybolup gitmesine gönlüm razı gelmedi. Onun yazısından aldığım notlarla, ondan esinlenerek bu yazıyı bir saygı duruşu olarak kaleme alıyorum.
TABULA RASANIN REDDİ
İnsanların önemli bir kısmı beynin boş bir levha olduğuna, her insanın doğarken eşit olduğuna, tamamen aile ve çevre nedeniyle gelecek yaşamlarındaki iyi veya kötü insanlar olduklarına, başarılı veya başarısız olmalarının da tamamen bunlara bağlı olduğuna inanıyorlar. Bu hikayede en güçlü unsur olan genetik piyangoyu tamamen esgeçiyorlar. Davranışsal genetiğin en çok tekrarlanan bulguları arasında tüm psikolojik özelliklerin önemli derecede genetik etki göstermesi gerçeği yer almaktadır. Sağcı rasyonalistler mutlak genetik determinist değildir. Hiçbir özelliğin %100 kalıtsal olmadığını anlarlar. Ancak bu gerçeğin önemini inkar etmezler.
ZEKİ KESİM TEORİSİ
Bilişsel Yetenekler sosyoekonomik durum, eğitim,bilimsel başarılar, ekonomik üretim, girişimcilik ve toplumların faydasına olabilecek hemen hemen her şeyle korelasyon gösterir. IQ, insanların ve toplumların işine yarayan asıl etkendir.
Zeki kesim-bilişsel elit teorisi nüfusun en zeki %5'lik kesiminin(bilişsel olarak en üstteki %5’lik dilimin zeka ortalaması veya belirli bir IQ üzeri nüfus oranı) toplumun ve o topluma ait kültürün kalitesinin en önemli belirleyicisi olduğunu iddia eder. Medeniyetin gelişimi; yazılı dil ve matematiğin ilerlemesi, felsefenin doğuşu, bilimsel buluşlar, pratik icatlar, sanayileşme, hukuki ve siyasi sistemlerdeki yenilikler ile edebiyat, mimari, müzik ve resim alanındaki dünya çapındaki eserler gibi birçok başarıya dayanır. Bu katkılar, tarih boyunca insan nüfusunun yalnızca küçük bir kesimine atfedilebilir.
Ülkedeki zeki kesimin sayısını arttırmak ve planlı şekilde onları ülke yararına kullanmak, çağdaş medeniyetler seviyesine ilerleme hatta bu hedefi geçmede en önemli itici güçtür.
GELİŞMEMİŞ ÜLKELERİ KURTARABİLİRİZ
Gelişmemiş ülkelerdeki fakirlik, hastalık, çocuk ve yetişkin ölümleri, iç savaşlar, komşularla savaşlar onların kaderiymiş gibi davranılıyor. Efektif bir şekilde bu ülkelerin kendi kendilerine yetmeleri, gelişmeleri engelleniyor gibi görünüyor. Kurtarmak, kurtarıcı rolüne bürünmek biraz büyük iddialar farkındayım. Muhafazakarlara göre dünyayı cehenneme çevirenler onu cennet yapacağını vaat edenlerdir. Tanrısal kompleksle bir şeyleri değiştirmeye çalışmanın ne tür sonuçlar vereceği tartışılabilir. Peki iddiamızı küçültürsek bu toplumlara daha etkili şekilde nasıl yardımcı olunabilir?
Gelişmiş ülkelerde, bilişsel yeteneği kalıcı olarak daha iyiye doğru değiştiremeyiz. Bu ülkelerde genetik teknolojiler gelişmeden kalıcı IQ artışı sağlamak mümkün görünmemektedir.
Gelişmemiş ülkelerde ise beslenme(protein ve vitamin alımı),anne karnında iyot eksikliğinin giderilmesi,su ve havadan kurşun gibi zararlı maddelerin uzaklaştırılması, yakın akraba evliliklerinin yasaklanması gibi yöntemlerle kalıcı şekilde IQ arttırmak mümkündür. Tartışmalı bir kısa yol olarak bir çocuğun kelime dağarcığını önemli ölçüde artırırsanız diğer tüm yetenekleri sabit kalsa da ölçülen IQ’yu artırabilirsiniz. Yazar okul ve aile eğitiminin etkisiz olduğu kanısında olsa da çoğu sağcı rasyonalist eğitimin bilhassa gelişmemiş ve orta gelişmiş ülkelerde önemli olduğu kanısındadır.
Kenya’da toplumsal IQ ölçüldüğünde 1998'den 2022'ye kadar geçen 24 yılda 16,54 puanlık bir IQ kazanımı görünüyor. Artışın nedeni bir üst paragraftaki politikaların uygulanması gibi gözüküyor. Bu artış Kenya’da siyaset,ekonomi ve diğer alanlarda entelektüel ilerleme olarak kendini somut şekilde gösteriyor.
EVDE EĞİTİM YASAL OLMALIDIR
Evde Eğitim Yasal Olmalıdır yazısı
Yukarıdaki videoda Kaptan Fantastik isimli filmden bir kesit bulunuyor. Spoiler vermemek için filmin konusundan bahsetmeyeceğim, filmi seyretmeyenler varsa izlemelerini tavsiye ederim.
Yukarıdaki yazıda evde eğitimin neden yasal olarak serbest olması gerektiğini anlatmıştım, bu yazımı okuyabilirsiniz. Sağcı rasyonellerin önemli bir kısmı eğitimin önemli olabileceği kanısında olsa da ben Ives ile benzer fikirdeyim.
Eğitim çocuğun genel zekâsını arttırmıyor. İyi okullarda veya özel okullarda okumak çocuğun başarısını arttırmıyor, çocuğun IQ oranı yüksekse iyi okulları kazanıyor. Eğitim sistemine çok para harcamak öğrenci başarısını arttırmıyor. Eğitim sisteminde değişiklikler, iyileşmeler yapmak, güncel teknolojileri kullanmak çocukların başarısını arttırmıyor. Bilhassa gelişmiş ülkelerdeki eğitim sonuçlarının eşitsizliği öncelikli olarak genetik farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Çevre ne kadar eşit olursa eğitim başarısında genetik farklılıklar o kadar fazla rol oynayacaktır.
POZİTİF ÖJENİ-GENETİK TEKNOLOJİLER
Öjeni denildiğinde bir grup insanın tüyleri ürperiyor ve haklı nedenlerle bu terimi ırkçı bulma eğiliminde oluyorlar. Kötü şeylerin tetikleyicisi olan bu kelimenin tarihte pek de hoş olmayan bir şöhreti var. Öjeni insan soyunun genetik yardımlarla ve çeşitli politikalarla geliştirilerek insanda istenmeyen özelliklerin düzeltilmesinin amaçlanmasıdır. Homo sapiensten sonrasına Homa Novus’a, belki ismini bile bilmediğimiz üst insana, İnsan 2.0'a doğru bir adım atma fikri bazı insanları korkuturken diğerlerini heyecanlandırmaktadır.
Yazar bir başka makalesinde genetik geliştirmenin yoksulluğu sona erdirmede ve insanlara efektif şekilde iyilik yapmada efektif altruist bir rol oynadığını hatta diğer iyiliklerden daha mühim olduğunu iddia etmektedir, vakit bulursam o yazıyı da bu gibi tekrar yazmayı düşünüyorum.
Poligenik embriyo taraması, tekrarlanan embriyo seçimi, klonlama ve gen düzenleme gibi genetik geliştirme teknolojiler potansiyel teşkil etmektedir. Bu teknolojilerin ilerlemesi hem gelişmiş hem de gelişmemiş ülkelerde insan soyunun başka bir şeye evrilmesine neden olacaktır.
ORTODOKSLUĞUN REDDİ
İnsanlar varsayıldığı gibi eşit değillerdir.İnsanları eşit saymak içinde bulunduğumuz gerçekliği inkar etmektir. Tüyler ürperten bir giriş olduğunun farkındayım, detaylandırayım:
Genetik ve toplumsal faktörlerin insan grupları arasındaki farklılıkları nasıl belirginleştirdiği makul düşünceleri olan herkesin malumudur. Bazı insanlar diğerlerinden daha zekidir, zengindir, uzun boyludur, yakışıklıdır, güzeldir. Birisi diğerinden daha hızlı koşabilir, öteki daha hızlı yabancı dil öğrenebilir. İnsanların yetenekleri, fiziksel özellikleri birbilerinden farklıdır, özetle hiç kimse birbirinin aynı değildir.
Bilhassa biyolojide kendisini gösteren bu eşitsizlik kimseye bir diğerine kötü davranma, ona üstünlük taslama ve fenalık yapma hakkı vermemektedir. Yine yukarıda gelişmiş ve gelişmemiş ülkelere dair yazılanları -hatta bu terminolojik ayrımı- bir ulusun diğer ulusu küçümseme, sömürme, yok etme, onları köleleştirme gibi haklara sahip olduğu şeklinde algılamamak önemlidir.
Biyolojik olarak eşit olmayan bu insanlar her konuda eşit haklara sahip olmalı mıdır? Mesela siyasi seçimlerde bütün yurttaşlar eşit oy hakkına sahip olmalı mıdır? Sağcı rasyonallerin hatrı sayılır bir kesimi demokrasi yanlısıdır. Ancak bir çeşit epistokrasiyi savunmak bazı sağcı rasyoneller için daha makul görünebilir:
SERBEST PİYASA İYİDİR
Dünyanın gelmiş geçmiş en zengin insanının Mali Kralı Mansa Musa olduğu söylenilir. Mansa Musa ekonomik sıkıntılar yaşayan Kahire’de herkese altın dağıtmıştır. Bunu insanlara iyilik olsun diye yapmıştır ancak sonuç olarak Mısır ekonomisi yok olmuştur. Herkesin eşit olduğu bir piyasa ekonomisi pek de mümkün gözükmemektedir.
Sağcı rasyonellerin geneli tarafından kapitalizm, sosyalizm ve komünizme tercih edilir. Piyasalar eşitsizlikler üretecektir çünkü ekonomik üretkenlik ödüllendirecektir. Tüm insanlar eşit derecede üretken olmayacaktır.
Sürekli müdahale edilen bir piyasa ülkeye faydadan çok zarar getirecektir. Piyasa ne kadar serbest olursa kendini o kadar düzeltebilecektir. Devletçi ve sol politikaların artması,memur sayısının haddinden fazla olması,gereksiz devlet kurumlarının varlığı, devasa harcamalar ülkeleri tembelliğe ve israfa sürükleyecektir.
Daha azınlıkta kalan bir kısım sağcı rasyonel ise merkezci ekonomik politikalar uygulanması gerektiğini savunmaktadır.
Dünyanın gelmiş geçmiş en zengin insanının Mali Kralı Mansa Musa olduğu söylenilir. Mansa Musa ekonomik sıkıntılar yaşayan Kahire’de herkese altın dağıtmıştır. Bunu insanlara iyilik olsun diye yapmıştır ancak sonuç olarak Mısır ekonomisi yok olmuştur. Herkesin eşit olduğu bir piyasa ekonomisi pek de mümkün gözükmemektedir.
Sağcı rasyonellerin geneli tarafından kapitalizm, sosyalizm ve komünizme tercih edilir. Piyasalar eşitsizlikler üretecektir çünkü ekonomik üretkenlik ödüllendirecektir. Tüm insanlar eşit derecede üretken olmayacaktır.
Sürekli müdahale edilen bir piyasa ülkeye faydadan çok zarar getirecektir. Piyasa ne kadar serbest olursa kendini o kadar düzeltebilecektir. Devletçi ve sol politikaların artması,memur sayısının haddinden fazla olması,gereksiz devlet kurumlarının varlığı, devasa harcamalar ülkeleri tembelliğe ve israfa sürükleyecektir.
Daha azınlıkta kalan bir kısım sağcı rasyonel ise merkezci ekonomik politikalar uygulanması gerektiğini savunmaktadır.
GÜVENLİ BİR ÜLKEDE YAŞAMAK
Yukarıdaki yazıda detaylı şekilde anlattığım gibi çoğu sağcı rasyonel için güvenli bir ülkede yaşamak bazı temel hak ve özgürlüklerin güvenlik nedeniyle kısıtlanmasından hatta söz konusu bir çete, terör örgütü olduğunda masumiyet karinesinden bile daha önemlidir. İşlenen suçların çoğunu suçluların azınlıkta bir kısmı az sayıda yerde işlemektedir. İç savaşta yamyamlık, tecavüz,çocuk ölümü dahil her türlü kötü şey gerçekleşmiş, cinayet oranları yüksek sokakta yürürken öldürülebileceğiniz, dünyanın tehlikeli ve tekinsiz ülkesinde yaşamak mı yoksa sıradan vatandaşların mutlu ve güvenli bir ülkede, insan onuruna uygun şekilde, insanca yaşayabilmeleri mi? Tercihiniz hangisi olurdu? Bu ikilem kimileriniz için ezber bozucu olabilir ancak El Salvador’da tarihe geçecek bir uygulama söz konusu.
Pek çok sağcı rasyonel bireysel silahlanma hakkını güvenlik, suçta kullanılan silahların kolay tespiti, suç işlemekte caydırıcılık gibi gerekçelerle savunmaktadır.
GELENEKSEL OLAN İYİDİR
Sağcı rasyoneller her konuda ilerlemeci gibi görünse de muhafazakar yaklaşımları da azımsanmayacak kadar fazladır. Bunlardan en yaygın olanları çok eşliliğe ve rastgele cinsel ilişkiye karşı durmak ve aile kurumuna önem vermektir. Bu yönleriyle muhafazakarlara benzerler. Dindar olmaya, çocuk sahibi olmaya ve ikili cinsiyet ayrımına daha fazla sempati duyarlar. Uyuşturucu,alkol, sigara gibi zararlı maddelerin kullanımına çoğu sağcı rasyonel karşıdır.
Mimaride, sanat eserlerinde, giyimde vs. daha eski ,daha geleneksel,daha sade estetik görüşlere sahiptirler. Örneğin müzikte klasik müzik, mimaride Eski Yunan, giyimde takım elbise-basic giyim gibi.
Bilim,felsefe gibi alanlarda metodolojiye, muktesebata, tecrübeye önem verirler.
Özetle sağcı rasyonalizm akıl ve bilimi şiar edinmiş üst bir ideolojik çatı kavramdır. Bilimsel araştırmalar, bilimdeki gelişmeler ve bilimsel teknolojilerin uygulanabilirliği yukarıdaki görüşlerin değişmesine ve olgunlaşmasına neden olacaktır.
Yoksulluğu Sona Erdirmek Maksadıyla Genetik Teknolojileri Kullanmak-Efektif Altruizm
“Yoksulluğu Sona Erdirmek Maksadıyla Genetik Teknolojileri Kullanmak-Efektif Altruizm” isimli makale Ives’in şahsına aittir. Efektif Altruizm forumunda bu makale üzerine hararetli tartışmalar dönmüştü. Bu kadar önemli ve ufuk açıcı bir makalenin kaybolmaması adına makaleden aldığım notları bu yazıda derledim. Öncelikle efektif altruizmin ne olduğuyla yazıma başlayacağım.
Efektif Altruizm başkalarına yardım etmenin en iyi yolunu arayan , bunun için mantıklı-faydacı bir yaklaşım sunan,sonuçculuğa dayanan pratik etik akımı ve buna bağlı sosyal harekettir. Örneklersek bir çocuğun son dileğini gerçekleştirmenin maliyeti ortalama 7500 dolardır. Bu para bunun yerine:
Against Malaria vakfı gibi vakıflara bağış yaparak 2 dolara 1 tane cibinlik alarak 2 kişiyi koruyabilirsiniz. Sıtma nedeniyle her yıl yaklaşık 625.000 kişi ölüyor ve 240 milyondan fazla kişi hastalanıyor. bunların yüzde 70'i 5 yaşın altındaki çocuklar. Bu miktarda para sıtmaya karşı cibinlik için harcanırsa 1000'den fazla çocuğun hayatı kurtulabilir. (againstmalaria)
Her yıl 200 binden fazla çocuk A vitamini eksikliğinden ötürü ölüyor. Yılda iki kez uygulanan basit bir doz, çocukluk ölümlerini yaklaşık %25 oranında azaltabilir. Çocuklara hayatlarının ilk beş yılı boyunca yılda iki kez verilen tek bir A vitamini kapsülü, kelimenin tam anlamıyla görme yetilerini ve hayatlarını kurtarabilir.Sadece doz başına 1 dolardan biraz daha fazlaya mal oluyor. Helen Keller gibi vakıflara bağış yaparak bunu önleyebilirsiniz. (Combatting Vitamin A Deficiencies)
1000 dolar karşılığında Trahom Hastası kişileri ameliyat ettirip kalıcı kör olmalarını engelleyebiliyorsunuz. Tedavi edilmezse 1.9 milyon insan kör oluyor bu hastalık nedeniyle. Görme engelliler için rehber köpek eğitimi 2 yıl sürüyor ve 45.000–60.000 Dolar ücret ödüyorsunuz. Ortalama bir hesap yapıldığında görme engelli bir birey için rehber köpek temin edilebilir ya da 400 ila 2.000 arasındaki bir sayıda trahom hastası iyileştirilebilir.
Azve orta gelişmiş ülkelerde, yalnızca akraba evliliğini engellemek, suçluların üremesini yasaklamak, protein alımını arttırmak, anne karnında iyot ve diğer madde alımlarını arttırmak, kurşun-siyanür gibi zararlı maddeleri içme sularından filtrelemek, su kuyusu tamirini öğretmek gibi şeylere para harcamak su kuyusu açmaktan daha efektiftir.
Yıllık kazancınızla dünyanın en zengin % kaçlık dilimindesiniz, her sene paranızın %10'unu hangi yardımlara ayırırsanız, tahmini kaç kişinin hayatını yaptığınız bağışlarla kurtarabilirsiniz bunu öğrenmek için güzel bir organizasyon sitesi için: givingwhatwecan.org
Efektif Altruzim konusuyla ilgili daha çok bilgi almak istiyorsanız felsefeci Peter Singer’in kitabı “Kurtarabileceğin Hayat Küresel Yoksulluğu Sona Erdirmek İçin Payına Düşeni Yapmanın Yolları, Tufan Kıymaz hocanın editörlüğünde iyi bir çeviri ekibiyle Türkçe’ye çevrilmiş, şuradan ücretsiz indirilebilir: şuradan ücretsiz indirilebilir: The Life You Can Save
Peki bunu ileri götürelim. Bazı efektif altruistler temiz su kaynaklarına yatırım yapmanın, küresel ısınma sorunlarını çözmenin, çevre kirliliğini gidermenin, yapay zekanın güvenli hale getirilmesinin uzun vadede daha faydalı olduğu kanısındadır. Aynı şekilde düşük ulusal IQ ortalamasına sahip Liberya gibi ülkeler için PGT-P, IVF, IVG genetik teknolojilere para harcayıp pozitif öjeni yaparak genetiği değiştirilmiş bilişsel düzeyi ve IQ’su yüksek, neredeyse genetik hastalığı olmayan,daha az suç işleyen çocuklar yetiştirebilir miyiz, Ives’in makalesi bunu tartışmaktadır.
Zenginlik ve Yoksulluk
Dünyanın en zengin ve en yoksul ülkeleri arasındaki yaşam koşulları arasındaki fark oldukça büyüktür. Gelişmiş ülkelerdeki vatandaşlar, günde yalnızca birkaç dolarla yaşamını sürdürmeye çalışan milyarlarca insan için ulaşılması güç lükslere ve rahatlıklara sahiptir.
Kurumlar ve Zeka
Başarılı liderler ve yenilikçiler genellikle iyi bir eğitim geçmişine ve yüksek zekaya sahiptir. Kurumları geliştirebilmenin bir yolu, önemli kararlar alarak sorunlara yenilikçi çözümler üreten bireylerin zekasını artırmak olabilir.
Ulusal IQ’nun Önemi
Ulusal IQ (NIQ), ekonomik verimlilik ve çeşitli toplumsal sonuçlarla orta ila güçlü düzeyde bir ilişkiye sahiptir. Yüksek NIQ, iyi kararlar almak ve olumlu sonuçlar elde etmek için büyük bir avantaj sunar. Bilişsel yetenek, hem bireysel hem de ulusal düzeyde son derece önemli bir değişkendir. Ulusal ortalama IQ’nun ve zeki kesimin IQ seviyesinin büyük ölçüde artırılması, muhtemelen birçok ekonomik ve toplumsal sonucu olumlu yönde etkileyecektir.
Bumakalenin ana odağı küresel yoksulluğu sona erdirmek olsa da, genetik mühendislik aynı zamanda insanlığın varoluşsal risklerini ele almasına, ekonomik büyümeyi artırmasına ve hayvanların çektiği acıyı azaltmasına olanak sağlayabilir.
Bilişsel Yetenek İçin Poligenik Puanları Geliştirin
Poligenik skorların doğruluğu; istatistiksel yöntemlerin geliştirilmesi, genomik veritabanlarının genişletilmesi ve daha çeşitli etnik veri kümelerine ulaşılması ile artırılabilir. Veritabanlarının boyutunu artırmak, algoritmalardaki iyileştirmelerden daha etkili bir yaklaşım olabilir (Raben, 2023). Ancak, genomik verilere erişimi genişletmek, IQ ve genlerin araştırılmasına karşı ideolojik direnç nedeniyle siyasi zorluklar da içerebilir (bkz. Lee, 2022). Bilişsel Genomik Projesi gibi yüksek IQ’lu bireylerin veri kümelerinin toplanması, özellikle değerli bilgiler sağlayabilir. Ayrıca, herhangi bir olumlu veya olumsuz pleiotropik etkiyi tanımlamak da önemlidir.
Halkı Genetik Geliştirmenin Faydaları Hakkında Bilgilendirin
Bazı kişiler, poligenik taramayı düzenleme baskısından kaçınmak için bu konunun tartışılmamasını önermektedir. Ancak, bu teknolojiden bahsedilmezse, ebeveynler bu seçeneğin mevcut olduğunu öğrenemeyecektir (Parrhesia, 2022). Genetik geliştirme savunucuları sessiz kalırsa, eleştirmenler yanlış bilgilendirmelerle kamuoyuna hakim olabilir. Yanıltıcı iddiaların çürütülmesi, örneğin Nathan Treff’in PGT-P hakkındaki tartışmasında veya Fleischman ve arkadaşlarının Adam Rutherford’un iddialarını eleştirmesinde olduğu gibi faydalıdır. Eğer bu faydalar bilinmezse, in vitro gametogenez ve CRISPR-Cas9 gibi teknolojilerin finansmanı göz ardı edilebilir.
Genetik Geliştirmeyi Desteklemek İçin Gereken Yasal Değişikliklere Lobi Yapın
Bilişsel özelliklere dayalı seçim kısıtlamaları olan ülkelerde, genetik geliştirme savunucuları üreme özgürlüğünü savunmak için lobi yapmalıdır. Özellikle işverenlerin ve devletin desteklediği IVF ve tarama hizmetlerinin sağlanması kritik önemdedir. Örneğin, Çin yakında ulusal sağlık planı kapsamında ücretsiz doğurganlık tedavisi sunacak. Hükümetler, bu uygulamanın uzun vadeli faydalarını anlamış olsaydı, zihinsel ve fiziksel sağlık faydalarından dolayı IVF ve taramayı desteklemeye daha istekli olabilirlerdi.
In Vitro Gametogenez (IVG) Araştırmalarına Fon Sağlayın
IVG, genetik geliştirme için büyük bir yenilik olacaktır. Embriyo üretimindeki sınırlamayı ortadan kaldırarak, geniş parti seçimleri yapılmasına ve tekrarlanan embriyo seçiminin mümkün kılınmasına olanak tanır. Ayrıca IVF’yi daha kolay ve potansiyel olarak daha ekonomik bir süreç haline getirebilir. EA fonlaması bu alandaki ilerlemeyi hızlandırmada çok önemli bir rol oynayabilir.
Gen Düzenleme Araştırmalarını Destekleyin
Çoklu gen düzenleme maliyetlerinin azaltılması veya istenmeyen sonuçların minimize edilmesi, mevcut seçim yöntemlerinin etkinliğini artıracaktır. Böylelikle, sağlık, mutluluk ve zeka gibi birçok alanda üstün yeteneklere sahip bireylerin doğumu sağlanabilir.
Diğer Genetik Geliştirme Teknolojilerine Yönelik Araştırmaları Destekleyin
Klonlama, kromozom seçimi, yinelemeli mayotik seçim, sentetik genom oluşturma gibi potansiyel olarak yüksek getiriye sahip her türlü yöntem araştırılmalıdır. Henüz keşfedilmemiş herhangi bir yöntem de yararlı olabilir.
Çeşitli Seçim Prosedürlerinin Getirilerini ve Maliyet Etkinliğini Değerlendirin
Branwen’in (2016) yaklaşımına benzer şekilde, çok sayıda faktörü göz önünde bulundurarak teknolojilerin maliyet ve faydalarını değerlendirmeliyiz. Ayrıca, farklı benimseme seviyelerinin potansiyel uzun vadeli faydalarını da incelemeliyiz. Ebeveynlerin kendileri ya da çocukları için genetik geliştirme maliyetlerini karşılamak üzere kredi alabilecekleri bir pazarın oluşması bile mümkündür.
Genetik Geliştirmenin Etkisini Daha Fazla Araştırın ve Tartışın
Buteknoloji ve potansiyel etkileri hakkında daha fazla bilgiye sahip olan Etkili Fedakarlar için bu konu faydalı olabilir. Genetik mühendisliğinin katkıları, küresel yoksulluğun sona ermesinden öteye geçer. Çiftlik ve vahşi hayvanların acı çekmediği bir dünya, hastalıklara dirençli insanlar, varoluşsal risklerle mücadelede yardımcı olan dahiler ve insanlığın geleceği için tehdit oluşturan genetik IQ düşüşünü engelleme potansiyeli sağlar.
Yazan: Şevket Kurt
Kaynakça
Sağcı Rasyonalizm
https://x.com/GillesDeleuze17/status/1810239918293082382
https://zinahissa.medium.com/political-communication-and-rising-iqs-ec83e64523d9
https://zinahissa-medium-com.translate.goog/the-intelligence-of-a-nation-kenyas-average-iq-75
Yoksulluğu Sona Erdirmek Maksadıyla Genetik Teknolojileri Kullanmak-Efektif Altruizm
The Effective Altruist Case for Using Genetic Enhancement to End Poverty (parrhesia.co)
https://www.givewell.org/
https://forum.effectivealtruism.org/posts/8whqn2GrJfvTjhov6/measuring-good-better-1
https://www.givingwhatwecan.org/
https://eksisozluk.com/entry/50954647
Etik ve Mutlak Yoksulluk: Peter Singer ve Efektif Altruizm — Brandon Boesch | Öncül Analitik Felsefe